Trẻ Đặc Biệt Là Gì? Giáo Dục Cho Trẻ Đặc Biệt Như Nào

Chủ động can thiệp sớm là cách tốt nhất để giúp trẻ đặc biệt có sự phát triển cả về thể chất và trí tuệ một cách bình thường và nhanh chóng hòa nhập cộng đồng. Tuy nhiên, có không ít gia đình chưa thành công trong quá trình này bởi chưa có sự nhận thức đúng vấn đề của trẻ, thiếu hiểu biết về trẻ đặc biệt là gì? Giáo dục cho trẻ đặc biệt như nào phù hợp, đúng đắn? Cùng trung tâm gia sư Đăng Minh tìm hiểu chi tiết về vấn đề này để có phương pháp can thiệp sớm hữu hiệu nhất nhé!

I. Trẻ đặc biệt là gì?

Trẻ đặc biệt là gì? Hiểu một cách đơn giản đây thuật ngữ dùng để chỉ những đứa trẻ có sự phát triển không bình thường về thể chất, tinh thần và trí tuệ và được phân chia thành rất nhiều nhóm khác nhau như:

– Trẻ khuyết tật về thể lý (các giác quan) bao gồm trẻ khiếm thị, trẻ khiếm thính, bại liệt, bại não…

-Trẻ khuyết tật về tâm lý, nhận thức, khả năng tư duy bao gồm trẻ tăng động, giảm chú ý, trẻ tự kỷ, trẻ chậm nói, trẻ chậm phát triển…

Tuy nhiên, thực tế phần lớn trẻ đặc biệt dùng để chỉ những đứa trẻ tự kỷ, chậm phát triển.

Ở Việt Nam, số lượng trẻ tự kỷ, chậm nói, trẻ tăng động, chậm phát triển ngày càng có xu hướng gia tăng. Thực tế này đang gây ra nhiều khó khăn và áp lực cho các gia đình trong quá trình giáo dục đặc biệt cho trẻ mắc những hội chứng rối loạn thể chất, trí tuệ này.

Xem thêm : Trung Tâm Can Thiệp Sớm Cho Trẻ Tự Kỷ, Chậm Nói, Tăng Động

II. Giáo dục đặc biệt và những điều phụ huynh cần biết

1, Hiểu thế nào là giáo dục đặc biệt?

Rất nhiều gia đình không may phát hiện trẻ có dấu hiệu tự kỷ, chậm nói, chậm phát triển đều tỏ ra lúng túng, không biết giáo dục đặc biệt là gì? Giáo dục trẻ đặc biệt như thế nào? Đầu tiên, các bạn cần hiểu đúng giáo dục đặc biệt là gì? Đây là chương trình giáo dục đặc biệt được thiết kế, xây dựng dành riêng cho những trẻ có nhu cầu đặc biệt, những trẻ gặp khó khăn trong việc phát triển thể chất, tinh thần, tình cảm, khả năng nhận thức…

Thực tế giáo dục cho trẻ đặc biệt không hề dễ dàng, đòi hỏi phải kết hợp sử dụng nhiều phương pháp can thiệp sớm đúng đắn, phù hợp với từng mức độ, tình trạng của trẻ dựa trên những nguyên tắc giáo dục nhất quán.

Việc giáo dục đặc biệt cho trẻ tự kỷ, trẻ chậm nói, trẻ tăng động có ý nghĩa vô cùng quan trọng và thực sự rất cần thiết. Bởi việc áp dụng các chương trình giáo dục đặc biệt, các phương pháp can thiệp sớm, kỹ năng, cách thức chăm sóc trẻ đặc biệt sẽ đảm bảo cho trẻ có thể sống và hòa nhập với xã hội một cách bình thường như bao đứa trẻ cùng lứa tuổi khác.

2, Nguyên tắc giáo dục đặc biệt cho trẻ tự kỷ, trẻ chậm nói, trẻ tăng động

Dù là giáo dục đặc biệt cho trẻ tự kỷ hay trẻ chậm nói, trẻ chậm phát triển, trẻ tăng động thì cũng cần phải thực hiện dựa trên những nguyên tắc giáo dục chung sau đây:

– Nguyên tắc tiệm tiến:

Việc giáo dục cho những đứa trẻ bình thường vốn đã không phải chuyện dễ dàng, với trẻ đặc biệt lại càng trở nên gian nan và nhiều áp lực hơn, đòi hỏi phải xác định kế hoạch giáo dục lâu dài trong nhiều năm liền. Đặc biệt, khi tìm kiếm và áp dụng các phương pháp giáo dục sớm cho trẻ đặc biệt nên được tiến hành từ từ, từng chút một, từng giai đoạn một cách nhẹ nhàng, bền bỉ, tránh dồn ép tạo thêm căng thẳng cho trẻ.

– Nguyên tắc nhất quán:

Khi tiến hành giáo dục sớm cho trẻ đặc biệt, cần phải xác định và đặt ra những mục tiêu lâu dài, mục tiêu trước mắt và kiên định đi thực hiện theo mục tiêu đã đề ra bằng những phương pháp can thiệp sớm phù hợp. Trong quá trình thực hiện những mục tiêu cần phải hoàn thành theo ngày, theo tuần, các bạn có thể linh động điều chỉnh thời gian, phương pháp, cách giáo dục sao cho phù hợp với thực tiễn, tránh rập khuôn, cứng nhắc nhưng tuyệt đối tránh thay đổi mục tiêu ban đầu.

– Nguyên tắc đảm bảo sự liên tục

Vai trò của cha mẹ trong quá trình giáo dục đặc biệt cho trẻ là rất lớn, góp phần quan trọng trong thành công can thiệp tại nhà ở trẻ tự kỷ, trẻ chậm phát triển. Chính bởi vậy, đừng tỏ ra chán nản, hay mệt mỏi  mà bỏ dở giữa chừng. Điều này sẽ gây gián đoạn và khiến cho quá trình giáo dục, chăm sóc trước đó trở thành công cốc. Do đó, việc giáo dục cho trẻ đặc biệt cần được đảm bảo liên tục, bền bỉ, cho dù có bận rộn với công việc đến mấy thì vẫn phải cân đối để có khoảng thời gian nhất định dành cho việc quan tâm, dạy dỗ và chăm sóc trẻ.

– Nguyên tắc đơn giản:

Khi áp dụng những kỹ năng dạy trẻ chậm nói, trẻ tự kỷ, trẻ chậm phát triển, cần đơn giản hóa mọi kế hoạch, chương trình giáo dục. phương pháp giáo dục cho trẻ đặc biệt như nào càng đơn giản, ngắn gọn, nhẹ nhàng, dễ hiểu càng đem lại cảm giác thoải mái, vui vẻ cho trẻ, càng làm tăng hiệu quả can thiệp. Tránh áp dụng những phương pháp giáo dục nặng nề, máy móc, vượt quá khả năng của trẻ.

III. Phương pháp can thiệp, chăm sóc giáo dục cho trẻ đặc biệt như nào?

Thực tế giáo dục cho trẻ đặc biệt không có một giáo án nào cố định. Bởi mỗi trẻ tự kỷ lại có những dấu hiệu, biểu hiện, nhận thức không giống nhau. Chính vì vậy các hoạt động, bài tập can thiệp cũng được thiết kế khác nhau sao cho phù hợp. Tuy nhiên, việc giáo dục can thiệp sớm cho trẻ tự kỷ, trẻ đặc biệt vẫn được thực hiện dựa trên những phương pháp cơ bản sau:

1. Nói chuyện, giao tiếp với trẻ thường xuyên

Phương pháp thường xuyên nói chuyện, giao tiếp với trẻ bằng các cử chỉ, hành động đơn giản là phương pháp can thiệp sớm cho trẻ tự kỷ, trẻ chậm nói, chậm phát triển tại nhà hiệu quả. Việc liên tục trò chuyện còn khiến trẻ cảm nhận được tình thương và nhanh chóng có sự tương tác  với cha mẹ, người thân, giúp trẻ nhanh biết nói và nâng cao khả năng hòa nhập xã hội. Chính vì vậy, hãy nói mọi điều cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi, nói chuyện càng nhiều càng tốt.

2. Phương pháp thu hút sự chú ý

Các gia đình có trẻ tự kỷ nên dành nhiều thời gian để cùng trẻ tham gia các hoạt động vui chơi. Hãy cố gắng thu hút sự chú ý của trẻ với một món đồ chơi hay điều thú vị nào đó và chờ đợi phản ứng của trẻ. Hãy làm những công việc của bạn ở gần trẻ để gây sự chú ý, giúp trẻ hiểu được ý nghĩa bằng các cử chỉ và hành động và chia sẻ với trẻ mọi thứ để trẻ cảm thấy thích thú. Tuy nhiên, khi thu hút sự chú ý của trẻ, bạn đừng bắt chước những cử chỉ, ngôn ngữ của trẻ mà hãy dạy trẻ bắt chước việc tạo ra các âm thanh đơn giản.

3. Tạo ra nhiều cơ hội tiếp xúc xã hội

Điều quan trọng nhất trong quá trình giáo dục trẻ đặc biệt đó là tạo ra càng nhiều cơ hội tiếp xúc với nhiều người càng tốt, hãy tạo môi trường hòa nhập thân thiện, lành mạnh để giúp trẻ tự tin, mạnh dạn và nhanh nhẹn hơn, nhanh biết nói hơn, dễ hòa nhập hơn.

Ngoài việc áp dụng các kỹ năng dạy trẻ tự kỷ tại nhà hay dạy trẻ chậm nói, trẻ tăng động tại nhà, các bạn nên dành thời gian để đưa con ra ngoài, đi tham quan sở thú, đến những nơi đông người.

4. Sử dụng phương pháp trị liệu

Ngoài những cách giáo dục trẻ đặc biệt kể trên, việc áp dụng các phương pháp trị liệu khoa học, hiện đại cũng rất cần thiết để đảm bảo hiệu quả can thiệp sớm thành công. Một số phương pháp can thiệp sớm cho trẻ tự kỷ, trẻ đặc biệt được áp dụng phổ biến như phương pháp ABA (phân tích hành vi ứng dụng), phương pháp TEACCH (trị liệu và giáo dục trẻ tự kỷ, trẻ khuyết tật về giao tiếp), phương pháp PÉC (hệ thống giao tiếp trao đổi hình), phương pháp FloorTime ( dựa trên sự phát triển, khác biệt cá nhân và mối quan hệ cùng chơi với trẻ), phương pháp Social Story ( những câu chuyện xã hội), phương pháp SI (hòa nhập cảm giác), phương pháp OT ( hoạt động trị liệu)…

Trong quá trình sử dụng các phương pháp chăm sóc, giáo dục trẻ tự kỷ, trẻ đặc biệt, các bạn không nên quá phụ thuộc vào một phương pháp giáo dục đặc biệt nào  mà nên kết hợp có chọn lọc những phương pháp, kỹ năng chăm sóc phù hợp với từng tình trạng của trẻ. Có như vậy mới đem lại hiệu quả giáo dục trẻ đặc biệt, giúp trẻ tự kỷ nhanh chóng hòa nhập xã hội và phát triển toàn diện một cách bình thường.

Hy vọng qua bài viết này, các bạn sẽ hiểu đúng về trẻ tự kỷ là gì? Giáo dục cho trẻ đặc biệt như nào? Chúc các bạn sớm thành công với các phương pháp giáo dục đặc biệt của mình!

Bình Luận Facebook

bình luận

.